Olağan Psikopatlar - Kevin Dutton

Psikolojiye ilginiz varsa zaten bir gün elinize geçer ve okursunuz,ancak ilginiz yoksa mutlaka okuyun,çünkü ilginizi çekecek pek çok şeyi size öğretecek bir kitap.Hepimiz psikolojik etkiler altındayız ve psikolojimizi temellendiren dinamiklerle yaşayan varlıklar olduğumuzdan bizi ve çevremizdeki insanların tavır ve davranışlarındaki nedenler hakkında güçlü bilgiler veren,psikopatik kişiliklerin ise hayatımızda çokça yer aldığını örneklerle ve bilimsel çalışmalarla anlatan bu kitabı mutlaka okumanızı tavsiye ederim.

Hatta hepimiz biraz psikopatik özellikleri taşıyoruz,ancak uç noktalardaki psikopatların hayatımızın ne kadar çok içinde olduklarını,ancak onlara dair belirleyici özellikleri bilemediğimizden kendilerini nasıl kamufle ettiklerini ve bizleri nasıl ele geçirdiklerini,günümüzde ise bu psikopat kimliğinin nasıl yükselişe geçtiğini hiç düşünemeyeceğiniz noktalardan size anlatan bu kitap belki de hızla gelişen dünyanın değişen insan kimliklerinin ve insan psikolojilerinin hangi boyutlara ulaşıp ta hayatlarımızın içine nasıl dahil olabildiklerini ve tehdit edici unsurlarını detaylarıyla anlatması bakımından da okunmaya değer bir kitap olduğunu düşünüyorum.

Bir psikopatın yedi özelliği; kitapta bunu yedi ölümcül anahtar ya da psikopatlığın yedi çekirdek ilkesi olarak ifade ediyor:
*Acımasızlık
*Cazibe
*Odaklanma
*Zihinsel sağlamlık
*Korkusuzluk
*Farkındalık
*Eylem
Ve bu maddeler ardından yaptığı açıklamalardan sonra en dikkat çekici cümle şu;
"Marifet psikopat olmakta değil, 'metot psikopatı' olmakta.Şartlar gerektirdiğinde o karaktere bürünebilmekte.Ve ardından istisnai durum sonra erdiğinde tekrar normal kişiliğe dönüşebilmekte."
(Şahsen tanıdığım kişilerle bu bilgiyi/bilgileri kıyasladığımda doğruluğunu tasdik etmiş oluyorum.)

Ve şu cümle psikopatlara dair bir sorunu açıklayıcı niteliktedir; 
"..psikopatların sorunu boğazlarına kadar şeytani kötülükle dolu olmaları değil.İronik bir şekilde,gerçek bunun tam tersi.Onlar iyi bir şeyi aşırıya kaçırmış olanlar."

Düşüncelerinizi, bulunduğunuz yere ve an'a yoğunlaştırmanın,hem psikopatlığın hem de ruhsal aydınlanmanın ortak noktası olduğunun altını çiziyor.

Psikopatların tamamen iyi olmadığı veya tamamen kötü olmadığı konusunda uzunca değerlendirmeler ve araştırma örnekleri mevcut.Belki şimdi sorarsınız,psikopatın iyisi mi olur? Evet olur,her psikopat illaki fiziksel zarar verici nitelikte değildir,diye açıklıyor,ancak duygusal anlamda zarar verici olanından da bahsediyor.Bunun psikopatlar üzerindeki en masum özet açıklama olduğunu söyleyebilirim.Ancak psikopatların bazı duygusal özelliklerden yoksunluğunu örneğin,empati becerisinden yoksunluğunu pek çok örnekte dile getirirken,onların sosyal hayatın içinde zarar verdikleri insanlara dair umursamazlıklarının en büyük nedenlerinden birinin de bu olduğunu özellikle belirtiyor.Örneğin bir seri katili anlatırken,katilin işini soğukkanlılıkla bitirdikten sonra öldürdüğü adamın ceketini çok beğendiği için alıp giydiğini ve sonrasında bir bara gidip eğlendiğini ve barda bir kadınla geceyi normal bir şekilde hiçbir şey olmamış gibi bitirdiğini yaşanmış bir örnekle anlatıyor.Psikopatlığın hem genetik hem de çevresel etkenlerle ilintili olan bir ruhsal durum olduğunun da altını çizerken,psikopatik özellikleri maddeler halinde sıralayıp bu özelliklerin yaşamın içindeki yansımalarının nasıl olduğunu yani birlikte oldukları insanlara,sosyal çevrelerindeki iletişimlerine ve genel hayatlarına nasıl yansıdığını ilgi çekici biçimde anlatıyor.

Eğer iyi bir gözlemciyseniz ve onlara dair bu bilgilere sahipseniz bir psikopatla buluştuğunuzu,onunla çay içtiğinizi,belki de en iyi arkadaşınızın bir psikopat olduğunu, hatta ona aşık olduğunuzu anlarsınız,bu sizi ürkütse de... Ancak şunu da belirtmeliyim ki,bazı bölümleri okurken,psikopatları artık daha net anlamış olacağınızdan,onlara imrenme duygusunu içinizde hissedeceğiniz anlar olacaktır...

Bu anlamda kitapta pek çok örnek vaka değerlendirmelerinin mevcut olması kitabı okuma zevkini artırırken,öğrendiklerinizin şaşkınlığıyla da buz gibi olduğunuzu hissettiriyor size.Heyecanı yüksek bir gerilim filmi izler gibisiniz kimi bölümlerde ama hepsi yaşanmış olaylardan. Bölümler, vaka örneklemeleri ve değerlendirmeleri nedeniyle çok fazla uzun değil,kimi bölümlerin ise örnek vakaların bilimsel araştırma boyutları,kişilere yapılan farklı testler ve detayları nedeniyle uzunluğu söz konusuyken,kimi bölümler iki sayfa olduğundan sizi sıkmıyor,tam tersi hemen bir sonraki bölüme geçmek istiyorsunuz.

Ağırlıkla roman okuyan arkadaşlara araya çeşitleme olması bakımından şiddetle öneriyorum.Bazen okuduğumuz türü değiştirmek ruha iyi geliyor;)

Kitaptan bazı alıntılar:

*Ödül Peşinde
Psikopatlar yemek,seks ve para gibi fiziksel ihtiyaçlara dair iki kat daha fazla sözcük kullanırken psikopat olmayanlar aile,din ve inanç gibi sosyal ihtiyaçları öne çıkarıyormuş.Üstelik iki grubun suç işlemedeki kişisel nedenlerinde de farklılıklar saptamışlar.

*Aklıselim MaskesiDerler ki psikopat, duygunun kelimelerini anlar ama müziğini duyamaz!

*Bugün dahi,kaygılı insanlar tehlikeyi hissetme konusunda diğerlerinden daha başarılılar.

*İçinde bir parça delilik barındırmayan deha yoktur.
Aristotales

*Oscar Wilde kendisine,
-Yanınızda keskin bir şey var mı? sorusunu yönelten ABD Gümrük Ofis memuruna
-Yalnızca zekam! 
diyerek yanıt vermiştir.

*Zayıflığı sezmek,bir seri katilin alet çantasında taşıdığı yeteneklerden biri.

*Psikopatların ortak bir özelliği varsa, o da paravanlarının arkasında acımasız bir yırtıcının buz gibi soğuk kalbi çarpıyor olmasına rağmen,kendilerine sıradan insan havası verme konusundaki dört dörtlük becerileridir.

*Psikopatlar pişmanlık duygusunu hissedemiyor.

*Psikopatlar gözlerini diğer insanlara göre biraz daha az kırparlar. O sinirleri gerici,hipnotize edici havalarında bunun da payı vardır.

*Bilmediğin şey seni üzemez!

*"Duygu boşa harcanan enerjidir ve işleri zorlaştırır."

*Kişilik,tek atışta hedefi vurabileceğiniz basit oyunlar için fazla karmaşık bir yapı.

*Kimlik BunalımıPsikopatların ikna kabiliyetleri emsalsiz,karşısındakinin ruhunu okuma becerileri efsanevi.Aynı özellikler,soğuk mavi bakışları ve dahi seviyesinde IQsu olan tecavüzcü katil Joe için de geçerli.Hatta o derece kibir psikopatla görüşürken karşınızdakinin kim olduğunu bilmiyorsanız bir gariplik olduğunu anlamanız çok güç.

*Deliliğin MatematiğiMantıksız davranmak bazen en mantıklı seçim olabilir.

*Buzda ŞampanyaÇoğu insan sohbet esnasında size ne söylediğine dikkat etmez.Sözler bir kere ağızdan çıkınca unutulur gider.Ama bir dolandırıcı her ayrıntıya kulak kesilir.Terapide olduğu gibi,o insanın içine girmeye,küçük şeylerden kim olduklarını anlamaya çalışırsın.Ve hepsi küçük şeylerin içinde saklıdır.Şeytan ayrıntıda gizlidir.

*Devir Değişiyor"Çevrene baktığında,yani modern topluma,sence gitgide daha mı psikopat oluyoruz?"
......
2011'de Japonya'da 17 yaşında bir çocuk iPad alabilmek için böbreklerinden birini sattı.Çin'de,bir pazar yerinde sokak ortasında kalan iki yaşında bir çocuğa bir kez değil iki kez araba çarptı ve orada bulunanlar tınmadılar bile.Dehşete düşen birkaç vatandaş hükümete bir dilekçe yazarak bir daha böyle bir şey olmaması için "İyi Vatandaş Yasası" nın geçmesini talep ettiler.

*İyi Vatandaş Yasası(Good Samaritan Law);zor durumda olan birine yardım etmemeyi suç sayan yasadır.

*Beni Psikopat YapHer şey harika olsa bile kendimizi kötü hissetmemize neden olabilen bir şey vicdan!

*Suçlu Olmak Benim Suçum mu?60'larda Alan Harrington adında bir yazar vardı.Psikopatlığın,evrimin bir sonraki basamağı olduğuna inanıyordu.Toplum gittikçe hızlanır ve bağlar gevşekleşirken,doğal seçilimin bir sonraki numarası bu olacaktı.

*Aklıselim MaskesiCleckley,psikopatın robot resmini şöyle çiziyor;
Psikopat zeki biridir,ayırt edici özellikleri duygu yoksunluğu,utanma duygusunun olmaması,benmerkezcilik,yüzeysel cazibe,suçluluk ve kaygı hissetmeme,cezadan etkilenmeme,hareketlerinin önceden kestirilememesi,sorumsuzluk,insanları kullanma ve kimseyle uzun süre ilişki kuramama.Cleckley aynı zamanda çizdiği portrenin bazı yerlerine dehanın fırça darbelerini serpiştirmiş.Psikopatı "kurnaz ve kıvrak zekalı", "hoşsohbet", ve "olağandışı bir cazibeye sahip" diye betimlemiş.

*Manyetik KişilikAmigdala,beynin duygu kontrol kulesidir.Duygusal hava sahamızı idare eder ve olaylara verdiğimiz duygusal tepkileri düzenler.Ama psikopatlarda bu hava sahasının korkulara karşılık gelen bölümü boştur.

*Düşmanın yüzüne gülümseyebilmek genelde yüksek ruhsal zekanın işaretlerinden biri olarak kabul edilir.

*Süper Uyanıklık-P KuşağıHarrington'un tanımına göre psikopat, "yeni insan" : kaygı ve vicdan azabının prangalarından kurtulmuş bir psikolojik süper kahraman.Gaddar ve maceraperest.Ama aynı zamanda durum gerektirdiğinde iç açıcı bir havaya bürünebiliyor.

*FarkındalıkSeni yıldıran şey şiddet değildir,şiddet tehdididir.O zaman neden sadece şu anla ilgilenmiyoruz?

*Psikopatlar şuanda yükselişe geçmiş durumda.Ve ne kadar yükselişte olurlarsa,hareketleri o kadar normal olarak kabul görmeye başlıyor.

*Ben Jenerasyonu**Kitap okumak,beyinlerimizin kadim korteks yatağına yeni nöral yollar kazıyor.Dünyayı görüş şeklimizi değiştiriyor.Nicholas Carr'ın son dönemdeki "Okurların Hayalleri" adlı denemesinde dile getirdiği gibi, "başkalarının iç yaşamlarına daha duyarlı yapıyor."

Isırılmadan vampir oluyoruz.Bir başka deyişle,daha empatik!
Kitapların yaptığı şeyi internetin sunduğu sanal dünya yapamıyor!

*Tepeye Çıkmak İçin Namınızı Önceden Yukarı Gönderin!Acımasızlık.Korkusuzluk.İkna kabiliyeti.Cazibe.Ölümcül bir birleşim-ama yeri geldiğinde hayat kurtarıcı bir birleşime dönüşüyor.Bugünün katilleri dünün barış sağlayıcılarının omuzlarında gizli gizli günümüze kadar evrilmiş olabilir mi?Bu olasılığı yabana atamayız!

*İş dünyasındaki psikopatlarİş dünyasında genel nüfusa oranla çok daha yoğun psikopatik kişilik olduğuna şüphe yok!

*Yolda Telef OlanlarEn büyük hazine,kendine hakim olmaktır,diye yazmıştı 11.yy Budist hocası Atisha.En büyük sihir,kişinin arzularına yön vermesidir.Görünüşe bakılırsa psikopatlar bu konuda hepimizden bir adım önde başlıyorlar.

*Buzda ŞampanyaGreg Morant'ı ele alalım.Morant,Amerika'nın en başarılı dolandırcılarından biri.Ve iş psikopatlığa geldiğinde,tanışma şerefine eriştiklerim arasında cazibe ve acımasızlıkta ilk beşe girer.Onunla New Orleans'taki beş yıldızlı bir otelin barında buluştuk.Önce 400 dolarlık bir şişe Cristal şampanya ısmarladı,ardından cüzdanımı geri verdi.

*FarkındalıkBir daha korktuğun bir durum olduğu zaman şöyle düşün: "Eğer böyle hissetmiyor olsaydım ne yapardım? Ve onu yapmaya koyul!"

Keyifli okumalar dilerim..

Özlem Bayır